Wybrzeże Bengalskie oddzielone jest od reszty kraju Górami Arakańskimi, co sprawia, że klimat jest bardziej wilgotny niż w dolinie rzeki Irawadi. Panują tam również nieco inne obyczaje, a mieszkańcy na przestrzeni wieków wykształcili autonomiczną kulturę. Etniczny charakter regionu zwanego także „Ziemią Rakhine” zmieniła inwazja ludności z grupy tybeto-birmańskiej w IX wieku. Wybrzeże Bengalskie przez długi okres było bardziej powiązane z Indiami niż Birmą, więc na turystów czeka tam mnóstwo ciekawostek etnicznych, piękne widoki i dzikie tereny dostępne tylko na wyprawach offroad.

Stolicą regionu jest Basejn – największe miasto w zachodniej części delty rzeki Irawadi. Port rzeczny jest drugim najważniejszym w kraju, przez co ośrodek sprawia wrażenie dynamicznego, ale jednocześnie chaotycznego. Przez wieki była to brama do Birmy, przez którą przechodziły towary z Indii wędrujące do Azji. Po birmańsku miasto nazywa się Puthein i ze względu na historię handlową zamieszkiwane jest w części przez Arabów i wyznawców islamu z Indii. W wieku XIX swoja siedzibę wybudowali tam Brytyjczycy kolonizujący Birmę i to właśnie oni zmienili nazwę na Bassein. Turystów ucieszy fakt, że miasto znane jest z wyrobów rękodzielniczych i egzotycznej kuchni serwowanej na podstawie najlepszej jakości ryżu. Na zwiedzanie zasługuje święte miejsce Shwemokhtaw Paya – budowla sakralna ufundowana zgodnie z legendami przez buddyjskiego króla Indii Asoka w 305 r. p.n.e. W środku mają znajdować się relikwie Buddy, a całość prezentuje się niezwykle bogato i oryginalnie. Aby w pełni zrozumieć ważność tego miejsca, warto zapoznać się wcześniej z licznymi legendami, którymi jest owiane. Obiektem kultu związanym z miejscem jest także niemal metrowy odcisk stopy Buddy stanowiący pozostałość po jego legendarnych wędrówkach. Ponadto w Basejn warto zobaczyć świątynię Leikyunyinaung usytuowaną poza centrum, pagodę Tagaung Mingala z misternie wykonanymi rzeźbami, katedrę św. Piotra pochodzącą z czasów kolonialnych i meczet Zerbadi Sunni Jamae z zabytkową atmosferą. Z racji tego, że miasto jest stolicą wytwarzania parasoli, warto odwiedzić warsztaty Shwe Sar.

Ngapali Beach – idealne miejsce na błogi wypoczynek z błękitną wodą i dziką roślinnością w tle. Okoliczne hotele zlokalizowane są pośród tropikalnych krajobrazów z widokiem na Zatokę Bengalską, część z nich posiada dostęp do prywatnych plaż z drobnym piaskiem. Wakacyjne resorty oferują turystom wiele atrakcji, między innymi wypoczynek w spa, odkryte baseny, wypożyczalnie samochodów i rowerów, a także rejsy połączone z nurkowanie z fajką.

Ngwe Saung – przyjemny kurort doskonale nadający się na kilkudniowy wypoczynek po zwiedzaniu birmańskich atrakcji. Jest to niewielka sympatyczna wioska rybacka z szeroką piaszczystą plażą, na której wieczorami można obserwować spacerujące kraby. W okolicy nie ma problemu ze znalezieniem kameralnego bungalowu czy ośrodka hotelowego z prywatnym dostępem do Zatoki Bengalskiej. Ngwe Saung jest takim miejscem, w którym można leżeć na plaży i nic nie robić, niemniej okolica nadaje się do długich spacerów. Zobaczyć można bliźniacze stupy zlokalizowane na plaży czy popłynąć w romantyczny rejs na pobliską Wyspę Kochanków. Również bliskość rafy koralowej zachęca do nurkowania z rurką i łowienia ryb. Okoliczne restauracje serwują owoce morza, na targowiskach można kupić świeże owoce, a wieczory najlepiej spędza się w kawiarenkach z widokiem na bezkres błękitnej wody.

Chaung Tha – sympatyczny kurort turystyczny z lokalnym kolorytem nosi nazwę „przyjemny strumień” ze względu na przepływający przez niego potok. Plaże Chaung Tha są bardzo szerokie, dobrze zagospodarowane i piaszczyste z łagodnym zejściem do wody, dzięki czemu idealnie nadają się na wypoczynek z dziećmi. W okolicy działają luksusowe ośrodki i hotele dla turystów ze skromniejszym budżetem. Wioska rybacka tętni życiem szczególnie podczas weekendu, gdy na wypoczynek zjeżdżają mieszkańcy Rangun. Na samym wybrzeżu nie brakuje wypożyczalni sprzętów wodnych i nadmorskich kawiarenek, a długa plaża zachęca do wieczornych spacerów. W ciągu dnia natomiast można zwiedzić okoliczne pagody lub udać się na miejscowy targ. Chaung Tha uchodzi za imprezowe miasteczko, więc wieczorami nie ma problemu ze znalezieniem miejsca na wypicie dinka czy baru z lokalną muzyką na żywo.

Gwa – wzdłuż piaszczystej plaży ciągnie się zielona ściana drzew dających wytchnienie w upalne dni. Gwa jest bardzo kameralną wioską otoczoną sielankowymi plażami, na których próżno szukać tłumów. W wolnym czasie warto wypożyczyć łódź, popłynąć w odludne miejsca i obcować z dziką piękną przyrodą. W pobliżu znajduje się wybrzeże klifowe warte fotograficznego upamiętnienia.

Duże zróżnicowanie etniczne sprawia, że kuchnia birmańska jest bardzo bogata i może pozytywnie zaskoczyć podróżników, tym bardziej że posiada wpływy sąsiedniej Tajlandii, Chin czy nawet Indii. Wpływają na nią także religie, ponieważ wyznawcy buddyzmu nie jedzą wołowiny, a islamu nie spożywają wieprzowiny. Ogólnie wszystko jest bardziej słone, ostre i słodkie niż w Europie, a curry można dostać w kilkunastu wariantach. Typowym daniem jest przykładowo zupa rybna mohinga. W Birmie popularne są herbaciarnie i małe stoiska na ulicach pełniące funkcje ośrodków życia społecznego. W większości miast można znaleźć restauracje chińskie, a także zwracające uwagę pijalnie piwa.

Podstawowym składnikiem kuchni jest ryż htamin podawany pod różnymi postaciami, szczególnie jako smażony ryż tamin kyaw. Szerokie zastosowanie mają dania z ryb, a w prawie każdym posiłku można znaleźć curry zarówno pikantne, jak i słodkie. Szczególnie egzotycznie prezentują się sałatki, w skład których wchodzą rozmaite warzywa, owoce, ryby i mięsa. Nie brakuje w nich też orzechów, nasion, przeróżnych sosów i całej gamy przypraw. Przykładem może być lahpet z piklowanej herbaty. Praktycznie wszędzie można kupić makaron w różnej postaci. Natomiast dodatkowe składniki podawane są najczęściej na osobnych miseczkach.

ngapi – pasta ze sfermentowanej ryby lub krewetek
wa-tha-hin – curry z kurczaka
hin thote – masa z mięsa i mąki, zawinięta w liść bananowca
khauk swe thoke – sałatka z makaronu, krewetek, kapusty, marchwi, orzechów, sosu rybnego
mohinga – makaron w bulionie rybnym z cebulą, czosnkiem, imbirem i jajkiem
myi shay – makaron ryżowy z kurczakiem

Z kuchni chińskiej pochodzi tofu i sos sojowy, a z indyjskiej samosa. Ze znalezieniem potrwa nie będą mieli problemu wegetarianie, szczególnie w restauracjach indyjskich i nepalskich. W Birmie nie ma najmniejszego problemu z dostępem do owoców, wszędzie można kupić banany, awokado, ananasy, mango czy arbuzy, niemniej warto zainteresować się rambutanem, mangostanem, smoczymi owocami czy durianem. Przy zamawianiu ciasteczek warto zwrócić uwagę czy będą miały nadzienie kokosowe, bananowe, czy może rybne lub krewetkowe. Wypada także zjeść galaretkę agarową na bazie tapioki, sago i mleka kokosowego – shwe yin aye.

Praktycznie wszędzie można napić się aromatycznej herbaty serwowanej nawet za darmo. Natomiast wśród alkoholi dominuje brandy, rum oraz piwa Mayanmar Beer i Mandalay Beer. Pysznym napojem orzeźwiającym jest sok z trzciny cukrowej chang yeh oraz wersja z jogurtem dain jin tinyet yeh neq.

Birma należy do jednego z najbardziej zróżnicowanych krajów świata pod względem etnicznym, dlatego kultura, obyczaje i religie są bardzo różnorodne dla poszczególnych grup społecznych. Etniczni Birmańczycy pochodzą z pogranicza indyjsko-chińskiego, Szanowie spokrewnieni są z Tajlandią, buddyjscy Karenowie mają własny dialekt, Rakhine odziedziczyli fascynującą kulturę antyczną, z kolei Monowie zachowali starodawne zwyczaje i odrębność kulturową w postaci religii, pisma, architektury i sztuki. Na zachodzie Birmy mieszkają Czinowie, natomiast większość Kaczinów przyjęła chrześcijaństwo. Dominującą religią jest jednak buddyzm, z którym związanych jest najwięcej festiwali i wydarzeń społecznych.

Na ulicach dominują tradycyjne stroje. Kobiety noszą przeważnie kolorowe „sarongi” (longyi), natomiast mężczyźni „paso”.  Z kolei w domach za rytuał uchodzi codzienne ofiarowanie Buddzie jedzenia, wody, kwiatów i świec. Kalendarz świąt także związany jest z buddyzmem. Z ciekawości warto zobaczyć święto Kason, gdy kobiety zmierzają do świątyń, by złożyć w ofierze gałęzie drzew lub Festiwal Thadingyut, podczas którego zapala się tysiące świec, a na ulicach wystawiane są sztuki. Festiwal Natów charakteryzuje się ciekawymi, wręcz szaleńczymi tańcami, natomiast Festiwal Noworoczny obchodzą wszyscy bez względu na wyznanie i przynależność etniczną.

W muzyce dominują elementy perkusyjne, architektura charakteryzuje się wszechobecnymi kompleksami świątynnymi zwanymi pagodami, a pisarzy darzy się olbrzymim szacunkiem. Większość mieszkańców Birmy posługuje się językiem birmańskim. Są to ludzie żyjący bardzo skromnie z dużym przywiązaniem do sfery duchowej. Ze względu na wesołe usposobienie często organizują festiwale ustalane na podstawie kalendarza księżycowego, którym towarzyszą żywe i kolorowe pochody.

W birmańskich restauracjach przyjęło się, iż kelnera można przywołać cmoknięciem przypominającym pocałunek. Kłopotliwe może wydać się pytanie o nazwisko, gdyż takich się nie używa, a imiona mogą być takie same dla mężczyzn i kobiet, niemniej można je zmieniać według upodobań. Przed wejściem do birmańskiego domu należy zdjąć buty i skarpetki, wskazując jakiś obiekt wypada używać podbródka, a nie palca, a za niegrzeczne uchodzi odsłanianie jamy ustnej podczas ziewania. Tak jak w innych buddyjskich krajach nie wolno kierować spodów stóp w kierunku posągu Buddy. Nietaktem jest też dotykanie głowy dorosłych i dzieci.

Wybrzeże Bengalskie oferuje mnóstwo form aktywnego spędzania wolnego czasu. Popularne jest wypożyczanie łodzi i rejsy na okoliczne wyspy, połączone z łowieniem ryb i uprawianiem snorkelingu. Najwięcej agencji zajmujących się udostępnianiem niezbędnego sprzętu znajduje się w Ngwe Saung. Bez problemu można wypożyczyć też motor lub rower i na dwóch kółkach zwiedzić okolicę. Ciekawy szlak pieszy można natomiast odnaleźć na wyspie Pokala, gdzie znajdują się wulkaniczne plaże i dżungla. Z małymi dziećmi można zwadzić obozowiska słoni oraz farmy z oswojonymi zwierzętami.

Myauk U – miasto, którego nazwa oznacza „małpie jajo” było stolicą Birmy w XV wieku i ważnym punktem handlowym, dlatego architektoniczne pozostałości doskonale obrazują historię kraju. Do Myauk-U przybywali kupcy z Bliskiego Wschodu, Hiszpanii, Portugalii i Holandii, a także Brytyjczycy, którzy założyli kolonię i przenieśli stolicę do Sittwe. Interesujące miejsca rozrzucone są na sporej przestrzeni, więc warto wypożyczyć rower lub zwiedzać historyczny teren samochodem. Na szczególną uwagę zasługuje Shittaung Paya wzniesiona przez potężnego władcę Minbina, Dukkanthien Paya z interesującymi płaskorzeźbami oraz Mahabodhi Shwegu znana z reliefów. Historię Myauk U najlepiej obrazuje lokalne muzeum archeologiczne, w którym wystawiono między innymi zabytki piśmiennictwa, kolekcję monet, przedstawienia Buddy i model dawnego wyobrażenia miasta.

Sittwe – rozwój miasta wiąże się z realizacją międzynarodowych projektów dotyczących przystani morskiej, dlatego jest to jedno z niewielu miejsc na wybrzeżu, gdzie turyści mają bezpośrednią styczność z wodami Zatoki Bengalskiej. Pod względem historycznym miasto ma złą reputację z powodu licznych konfliktów o podłożu etnicznym. Chociaż dla wielu podróżników jest to jedynie punkt przesiadkowy na łodzie płynące do Myauk-U, warto przespacerować się na punkt widokowy – Point, gdzie można podziwiać ujście rzeki Kaladan do Zatoki Bengalskiej. W okolicy można też znaleźć restaurację serwującą tradycyjne birmańskie posiłki. Jeśli ktoś ma więcej czasu może zwiedzić Muzeum Kultury Stanu Rakhine oraz wielką złotą pagodę Lokananda Paya.

Wioski Czinów – lokalne agencje turystyczne organizują wycieczki do tradycyjnych wiosek Czinów, w których można zobaczyć rdzennych mieszkańców Birmy podczas codziennych czynności. Wielu z nich ma ciała pokryte ciekawymi tatuażami, nosi egzotyczne stroje i wytwarza interesujące przedmioty.

Kiedy jechać do Birmy?
Sezon turystyczny w Birmie rozpoczyna się w listopadzie i trwa do lutego. Jest to najchłodniejszy okres z temperaturami oscylującymi pomiędzy 20-24 st. Temperatury w centralnej części kraju są przeważnie wyższe niż w okolicach Rangunu. Pora sucha trwa od marca do maja i wtedy temperatury osiągają najwyższe wysokości, natomiast pora deszczowa to okres między czerwcem a październikiem.

Jaka waluta obowiązuje w Birmie?
Kiat – jednostka walutowa Mjanmy. 1 kiat = 100 pia.

Jaki czas obowiązuje w Birmie?
W Birmie do czasu polskiego w okresie zimowym dodajemy 5 godz. 30 min..

Jakie pamiątki kupić w Birmie?
Zakup pamiątek zależy od zasobności portfela, ponieważ dostęp do rozmaitych towarów jest bardzo duży. Ciekawym pomysłem na prezent jest chociażby „thanaka”, czyli specjalna pasta w postaci niewielkich drewnianych klocków, którą Birmańczycy wykorzystują do malowania twarzy. Turyści chętnie kupują „longyi” - rodzaj spódnicy oraz charakterystyczny ubiór „paso” dla mężczyzn. Ceny zależą od jakości materiału i sposobu zdobienia. W wielu miejscach można kupić torby naramienne Szanów, ręcznie tkane i z długimi frędzlami. Popularną grą i rozrywką w Birmie jest Chinole, dlatego turyści chętnie kupują piłki rattanowe niewielkiego rozmiaru. Birmańskim talizmanem jest figurka sowy „zee kwet” symbolizująca szczęście, dobrobyt i powodzenie. Ze stuletniej tradycji wyrobu słynie parasol z Pathien, natomiast dzwonki i gongi widoczne w każdej birmańskiej świątyni można kupić na każdym targu. Popularną pamiątką są piaskowe obrazy malowane specjalnie dla turystów, które najlepiej nabyć w lokalnej pracowni, podobnie jak misterne wyroby z laki i bambusa. W sklepach pełno jest mis, talerzy, kubków i pudełek bogato zdobionych  scenami z życia Buddy. Warto rozglądnąć się za tapiseriami – zdobionymi tkaninami z wyszytymi krajobrazami, wizerunkami świątyń, zwierząt i rozmaitymi wzorami, dodatkowo zdobione koralikami, cekinami i kamieniami. Birma ma bogate złoża kamieni szlachetnych, dlatego warto zainteresować się tzw. „gołębią krwią” i innymi egzotycznymi kryształami. Ponadto turyści chętnie kupują wyroby z drewna tekowego (rzeźby, reliefy, pudełka, rozmaite podstawki) i tkaniny z lotosu.

Jakie ograniczenia celne są w Birmie?
Cło dotyczy zagranicznych środków płatniczych powyżej 2 tys. USD. Biżuteria, sprzęt elektroniczny i fotograficzny musi być ujęty w deklaracji celnej. Obowiązuje zakaz przywozu i wywozu waluty miejscowej, która można wymienić na bony płatnicze. Przy wyjeździe jedynie bony wykupione na kwotę wyższą niż 300 USD mogą być ponownie zamienione na walutę wymienialną. Istnieje zakaz wywozu lokalnych zwierząt, roślin i wyrobów z nich wykonanych, natomiast wywóz wizerunków Buddy wymaga uprzedniej zgody władz.

Jak poruszać się po Birmie?
W Birmie są dwa lotniska obsługujące połączenia międzynarodowe: w Rangunie oraz Mandalaj. Podróżowanie po kraju jest dosyć wymagającym przedsięwzięciem i większym wyzwaniem niż w innych krajach azjatyckich. Najpopularniejszym środkiem transportu jest autobus gwarantujący większą punktualność niż pociąg. Samochód z kierowcą organizują najczęściej hotele i agencje turystyczne, natomiast skuter można wynająć przeważnie w dużych miastach. Popularną wśród turystów środkiem transportu są promy rzeczne i rejsy szybkimi łodziami, a w miastach taksówki. W mniejszych miejscowościach można skorzystać z rikszy i powozu zaprzężonego w konie.

Jakie plaże znajdują się w regionie Zatoki Bengalskiej?

Najbardziej znaną plażą jest Ngapali Beach, czyli szeroki pas białego wybrzeża usytuowany w zakolu zatoki. Infrastruktura jest na wysokim poziomie, wszędzie można znaleźć beach bary i wypożyczalnie sprzętu wodnego. Szeroka i piaszczysta plaża znajduje się także w Chaung Tha, a jeśli ktoś szuka bardziej ustronnego miejsca powinien udać się na kameralną Kyaut Maung Nhama

Przy hotelach wyższej kategorii lub w wybranych kurortach plaża jest usypywana sztucznie lub znacznie różni się od typowych plaż miejskich, dlatego wybierając kurort i hotel warto upewnić się do jakiej plaży będziemy mieć dostęp.

Jakie dokumenty są potrzebne w razie konieczności skorzystania ze służby zdrowia?
Opieka medyczna jest ogólnie dostępna. Wizyta u lekarza w szpitalu państwowym jest bezpłatna oprócz wykupienia lekarstw. Poziom świadczeń medycznych nie odpowiada europejskim standardom. W bardziej skomplikowanych przypadkach konieczny jest transport lotniczy do Bangkoku. Przed wyjazdem do Birmy warto wybrać się do przychodni chorób tropikalnych po wskazówki na temat profilaktyki zdrowotnej. Wykupienie polisy jest jednak zalecane w celu późniejszego dochodzenia zwrotu wydatków za leczenie, ewentualną opiekę lekarską w podróży do kraju itp. Zalecane jest również rozważenie wykupienia ubezpieczenia zapewniającego skuteczny profesjonalny lotniczy transport medyczny, który w sytuacji braku opieki medycznej w wielu przypadkach może uratować zdrowie i życie.

Ze względu na inną florę bakteryjną należy starannie wybierać restauracje lub jadać w hotelach, przestrzegać podstawowych zasad higieny oraz zwracać uwagę na warunki w jakich przygotowuje się i przechowuje jedzenie. Turyści powinni pić wyłącznie wodę butelkowaną, gdyż woda z kranu nie jest zdatna do picia.

Szczepienia ochronne nie są wymagane, niemniej istnieją zagrożenia sanitarno-epidemiologicznych, dlatego przed wyjazdem warto sprawdzić czy szczepienia nie są zalecane sezonowo i profilaktycznie zaszczepić się przed wskazanymi chorobami. Poszczególne zalecenia sanitarne pozwalające uniknąć zachorowania na różne choroby dostępne są na stronie internetowej Państwowej Inspekcji Sanitarnej: www.pis.gov.pl

Turystów wybierających się do Birmy obowiązuje wiza oraz paszport ważny minimum sześć miesięcy od dnia wyjazdu z kraju. Wizy można otrzymać w ambasadach i konsulatach Mjanmy za granicą. Najbliższa ambasada znajduje się w Berlinie. Obowiązek meldunkowy realizowany jest przez wypełnienie szczegółowej karty rejestracyjnej podczas kwaterowania w hotelu.

Brak polskiej placówki dyplomatycznej. Państwo podlega kompetencji terytorialnej Ambasady RP w Bangkoku (Tajlandia).

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Królestwie Tajlandii
Tajlandia, Bangkok, Unit 605-607, 6th Floor, Athenee Tower, Wireless Road, Lumpini, Pathumwan, 10330
Tel. dyżurny: +66 (2) 079 7300 Faks: +66 (2) 079 7303
bangkok.amb.sekretariat@msz.gov.pl
www.bangkok.msz.gov.pl